بایگانی بهمن ۱۴۰۲ :: دانشجویان کارشناسی ارشد مهندسی برق کنترل

۲۰۳۸ مطلب در بهمن ۱۴۰۲ ثبت شده است

آیت الله علیرضا اعرافی

فرزاد تات | يكشنبه, ۸ بهمن ۱۴۰۲، ۱۰:۲۵ ق.ظ

علیرضا اعرافی (زاده ۱۳۳۸ش) فقیه شیعه و مدیر حوزه‌های علمیه ایران و عضو فقهای شورای نگهبان، مجلس خبرگان رهبری و جامعه مدرسین حوزه علمیه قم است. وی رئیس سابق جامعة المصطفی العالمیة و هم‌اکنون امام جمعه شهر قم و عضو شورای عالی حوزه‌های علمیه نیز است.

اعرافی در فقه و اصول، شاگرد اساتیدی همچون محمد فاضل لنکرانی و حسین وحید خراسانی و در فلسفه و عرفان نظری نیز از شاگردان عبدالله جوادی آملی بوده است. وی همچنین تفسیر را نزد علی مشکینی و درس هیئت را نزد حسن حسن‌زاده آملی آموخت و سپس خود به تدریس این علوم و دروس تربیت اسلامی در حوزه و دانشگاه پرداخت.

از اعرافی آثار متعددی منتشر شده است: مکاسب محرمه، فقه تربیتی، تربیت فرزند با رویکرد فقهی، قواعد فقهیه، اجتهاد و تقلید، و درآمدی بر اجتهاد تمدن‌ساز، از جمله آثار وی است. برخی از آثار او جوایزی در همایش‌ها و جشنواره‌ها به دست آورده‌اند. جایزه جهانی علوم انسانی و اسلامی در رشته تعلیم و تربیت اسلامی، به‌خاطر ارائه نظریه در حوزه تعلیم و تربیت اسلامی، در سال ۱۳۹۲ش به وی تعلق گرفت.

زندگی‌نامه علمی

علیرضا اعرافی در سال ۱۳۳۸ش در میبد،‌ از شهرهای استان یزد در ایران متولد شد.پدر وی، محمدابراهیم،‌ از دوستان امام خمینی و از علمای آن منطقه و مادر او نیز از فرزندان شیخ کاظم ملک‌افضلی اردکانی بود.

اعرافی پس از گذراندن تحصیلات ابتدایی و دبیرستان در زادگاه خود، در سال ۱۳۴۹ش وارد شهر قم شد و یک سال پس از آن دروس حوزوی را آغاز کرد.از سال ۱۳۵۶ش، در درس خارج فقه و اصول اساتیدی همچون مرتضی حائری یزدی، محمد فاضل لنکرانی، حسین وحید خراسانی، میرزا جواد تبریزی، ناصر مکارم شیرازی و سید موسی شبیری زنجانی شرکت کرد. وی درس تفسیر را نزد علی مشکینی و هیئت را نزد حسن حسن‌زاده آملی فراگرفت.

اعرافی در فلسفه و عرفان نیز کتاب‌هایی همچون اسفار، فصول الحکم و تمهید القواعد را از عبدالله جوادی آملی، مرتضی مطهری و محمدتقی مصباح یزدی آموخت.همزمان با تحصیل در حوزه، به فراگیری زبان عربی و انگلیسی پرداخت و در رشته‌های ریاضی، فلسفه غرب و علوم اجتماعی نیز مطالعاتی داشت.^[۱۰] وی کتاب فلسفتنا و اقتصادنای محمدباقر صدر را نیز از سید کاظم حائری درس گرفت.

اعرافی سال‌ها به تدریس دروسی همچون فقه و اصول، فلسفه اسلامی، عرفان، فقه التربیه و تربیت اسلامی در حوزه و دانشگاه اشتغال داشته است.نوآوری و تطبیق مباحث قدیمی با مبانی امروزین علوم، از ویژگی‌های تدریس وی دانسته شده است. در راستای اشتغال وی به مباحث علوم تربیتی و ارائه نظریه در حوزه تعلیم و تربیت اسلامی، در ۲۸ آبان ۱۳۹۲ش،اولین جایزه جهانی علوم انسانی و اسلامی ویژه نوآوری و نظریه‌پردازی در رشته تعلیم و تربیت اسلامی به او اعطا شد.

او در سال ۱۳۸۶ش مؤسسه اشراق و عرفان را با هدف پاسخگویی به نیازهای معرفتی انسان معاصر و پژوهش در زمینه فقه‌های نو و فلسفه‌های مضاف در راستای نظام‌سازی اسلامی تأسیس کرد.

مسئولیت‌های علمی و سیاسی

علیرضا اعرافی از ابتدای پیروزی انقلاب اسلامی ۱۳۵۷ش در ایران، مسئولیت‌های علمی و اجرایی متعددی داشته است که برخی از آنها عبارتند از:

عضو مجلس خبرگان رهبری، از تیر ماه ۱۴۰۰ش
عضو فقهای شورای نگهبان از ۲۴ تیر ۱۳۹۸ش
مدیریت حوزه‌های علمیه کشور از سال ۱۳۹۵ش
ریاست جامعة المصطفی العالمیة، از ابتدای تأسیس تا آبان ۱۳۹۷ش و عضو هیئت امنای آن
عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم
امام جمعه شهر قم از سال ۱۳۹۳ش
عضو حقیقی شورای عالی انقلاب فرهنگی از خرداد ۱۳۹۰ش
ریاست پژوهشگاه حوزه و دانشگاه
عضو شورای فرهنگ عمومی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی
عضو شورای فرهنگی - اجتماعی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری
عضو هیئت امنای دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم
عضو هیئت امنای دانشگاه پیام نور
عضو هیئت امنای مؤسسه بین‌المللی هدی
عضو شورای عالی برنامه‌ریزی وزارت علوم
عضو شورای عالی حوزه‌های علمیه
رئیس هیئت‌مدیره مؤسسه اشراق و عرفان
امام جمعه شهر میبد.

اعرافی مدیر مسئول فصلنامه‌های «حوزه و دانشگاه»، «جستار اقتصادی» و «تربیت اسلامی» است.

آثار

علیرضا اعرافی آثار متعددی دارد که برخی از آنها تألیف او و بعضی تدوین و گردآوری دروس و سخنرانی‌های وی است.از جمله کتاب‌های اعرافی عبارتند از:

فقه تربیتی (۲۹ جلد)
مکاسب محرمه (تقریرات درس خارج فقه در ۱۵ جلد)
بررسی فقهی فلسفه‌ورزی و فلسفه‌آموزی
قواعد فقهیه
روش‌های تربیت
هرمنوتیک
حوزه علمیه؛ چیستی، گذشته، حال و آینده
درآمدی بر اجتهاد تمدن‌ساز
خورشید عاشورا
قلمرو دین و گستره شریعت
اندیشه‌های راهبردی قرآنی و حدیثی المصطفی(ص)
وحدت و بیداری
اجتهاد و تقلید (۴ جلد)
فقه امر به معروف و نهی از منکر
مجسمه و نقاشی
اصول روابط خانوادگی در اسلام
تربیت فرزند با رویکرد فقهی
درآمدی بر تفسیر تربیتی
شاخص‌های تربیت خانوادگی.

جوایز

برخی از آثار اعرافی در جشنواره‌های مختلف برگزیده و حائز رتبه شده است: کتاب «مکاسب محرمه»، برگزیده سی و هفتمین دوره کتاب سال جمهوری اسلامی ایران در سال ۱۳۹۸ش،کتاب «فقه تربیتی» برگزیده یازدهمین همایش کتاب سال حوزه در سال ۱۳۸۸ش و برگزیده پژوهش دینی سال ۱۳۸۶ و ۱۳۸۷ش در جشنواره آیین تجلیل از پژوهشگران برتر حوزه دین،^[۲۸] «تربیت فرزند با رویکرد فقهی»، برگزیده هفدهمین همایش کتاب سال حوزه در سال ۱۳۹۴ش،«تربیت فرزند‌: سیره تربیتی پیامبر(ص) و اهل بیت(ع)»، زیر نظر اعرافی برگزیده سومین کنگره دین‌پژوهان کشور در سال ۱۳۹۰ هجری شمسی و کتاب «آراء دانشمندان مسلمان در تعلیم و تربیت و مبانی آن (ج۱)» زیر نظر اعرافی کتاب برتر حوزه در سال ۱۳۷۷ش. جلد سوم این کتاب حائز رتبه نخست بیست‌ویکمین کتاب سال جمهوری اسلامی ایران در سال ۱۳۸۲ش شد.

۰ نظر
۰ ۰
۰۸ بهمن ۰۲ ، ۱۰:۲۵

فرزاد تات

آیت‌الله مهدی شب زنده‌دار

فرزاد تات | يكشنبه, ۸ بهمن ۱۴۰۲، ۱۰:۱۸ ق.ظ

مهدی شب‌زنده‌دار (۱۳۳۲ش) از فقهای شورای نگهبان و عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم است. وی همچنین عضو هیأت امنای جامعة المصطفی العالمیه، عضو حقوقی مجمع تشخیص مصلحت نظام، مدیر مؤسسه تحقیقاتی آموزشی بقیة‌الله(عج) و نیز رئیس دفتر فقه معاصر است. شب‌زنده‌دار نزد استادانی چون سید رضا صدر، عبدالله جوادی آملی، حسین وحید خراسانی، میرزا جواد تبریزی و مرتضی حائری یزدی تحصیل کرده است. او به تدریس درس خارج فقه و اصول در قم مشغول است. وی کتاب ذبایح از مجموعه الموسوعة الفقهیة را تألیف و بخش‌هایی از تحریر الوسیله اثر امام خمینی را شرح کرده است. او دروس کاظم تبریزی و حسین وحید خراسانی را نیز تقریر کرده است.

شب‌زنده‌دار، به تأثیر زمان و مکان بر اجتهاد باور دارد و بر این اساس، فقه حکومتی را از نظر روش استنباط همانند فقه فردی و از نظر رهاورد، متمایز از آن می‌داند. کتاب پندهای سعادت، حاوی سلسله مباحث اخلاقی او است.

زندگی‌نامه

مهدی شب‌زنده‌دار در سال ۱۳۳۲ش در داراب، از شهرهای استان فارس به‌ دنیا آمد. پدرش حسین شب‌زنده‌دار جهرمی (۱۳۰۸-۱۳۹۳ش)، از شاگردان امام خمینی، مفسر قرآن و از اساتید اخلاق بود.

تحصیلات و اساتید

شب‌زنده‌دار‌ در سال ۱۳۴۵ش وارد حوزه علمیه قم شد.دروس مقدمات و سطح را نزد پدرش و اساتیدی همچون سید حسن طاهری خرم‌آبادی، علی مشکینی، محمد مؤمن قمی، احمد جنتی، جعفر سبحانی، مصلحی اراکی و محمدتقی ستوده فرا گرفت، و دروس فلسفه و کلام را از سید رضا صدر، عبدالله جوادی آملی، حسن حسن‌زاده آملی، ابراهیم امینی و یحیی انصاری شیرازی آموخت.^[۴]

او در درس خارج فقه و اصول، در کلاس اساتیدی همچون کاظم قاروبی تبریزی، مرتضی حائری یزدی، حسین وحید خراسانی، میرزا جواد تبریزی و سید موسی شبیری زنجانی شرکت کرد.

تدریس و آثار

شب‌زنده‌دار پس از تدریس‌ دروس‌ دوره‌ سطح‌، از سال ۱۳۸۵ش به تدریس درس خارج فقه و اصول در مسجد اعظم قم اشتغال دارد.

این کتاب برای تدریس در دروس سطح و خارج تدوین شده است.

وی تألیفات متعددی در فقه و اصول دارد که از جمله آنها کتاب ذبایح از مجموعه الموسوعة الفقیهه (۱۰ جلد)، شرح بخش‌هایی از تحریر الوسیله، الجامع فی الاصول و تقریرات دروس خارج کاظم قاروبی تبریزی و حسین وحید خراسانی است.

همچنین دفتر فقه معاصر که از سال ۱۳۹۵ش کار خود را زیرنظر شورای علمی، متشکل از شب‌زنده‌دار و اساتید دیگری چون محمدتقی شهیدی، حسین شوپایی، سید محمدعلی مدرسی یزدی، علی عندلیب همدانی و محمد قائنی نجفی آغاز نموده است، کتاب الفائق فی الاصول را برای تدریس در دروس سطح و درس خارج تدوین کرده که درباره مسائل مستحدثه بحث می‌کند.

دروس اخلاق

درس اخلاق محمدمهدی شب‌زنده‌دار در مسجد اعظم قم (دارالتلاوه) برگزار می‌گردد.

کتاب پندهای سعادت، حاوی سلسله مباحث اخلاقی ایشان که جلد اول آن از سوی دفتر نشر معارف در سال ١٣٩٣ش منتشر شده، شامل ٤٣ درس در چهار فصل (١. موعظه‌های قرآنی، ٢. توصیه‌های پیامبر(ص) به امیرالمومنین(ع)، ٣. درس‌آموزی از خاندان عصمت و طهارت(ع) و ٤. نعمت‌هایی برای رسیدن به تعالی) است. در پایان کتاب، مجموعه‌ای از کلمات قصار آیت‌الله شب‌زنده‌دار برای تأکید بیشتر آمده است.

مسئولیت‌ها و فعالیت‌ها

شب‌زنده‌دار عضو فقهای شورای نگهبان است و علاوه بر آن از اعضای هیات امنای جامعة المصطفی العالمیة، شورای عالی حوزه علمیه قم،^[۱۲] جامعه مدرسین، مجمع مشورتی فقهی شورای نگهبان و مدیر مؤسسه بقیة‌الله قم است. وی همچنین ریاست دفتر فقه معاصر را بر عهده‌ دارد.

دیدگاه‌ها

مهدی شب‌زنده‌دار بر آن است که زمان و مکان در اجتهاد تأثیرگذار است و فتوای قبل از تشکیل حکومت اسلامی با فتوای بعد از تشکیل حکومت اسلامی تفاوت دارد.فقه حکومتی از مسائل مهمی است که فقه کنونی کمتر بدان پرداخته است.بعضی از دیدگاه‌های شب‌زنده‌دار در این‌باره عبارتند از:

تشریح روش استنباط در فقه حکومتی

از نظر شب‌زنده‌دار، روش استنباط در فقه حکومتی، روش معمول فقاهت در بقیه ابواب است که با استفاده از منابع اربعه صورت می‌گیرد و بر این اساس، فقه حکومتی منابع دیگری نداردو این همان فقه جواهری است که موردنظر امام خمینی بوده است.شب‌زنده‌دار به پیش‌فرض‌ها و پیش‌نیازهای مخصوص به هر باب نیز اشاره کرده و معتقد است امور مستحدثه مانند بانکداری نیازمند موضوع‌شناسی است.

لزوم استفاده از متخصصان حوزه فقه در صدور احکام حکومتی

شب‌زنده‌دار معتقد است مسائل فقه حکومتی باید در حوزه‌های علمیه حل شود، نه در مجلس که قانون را تصویب می‌کند؛ چرا که به باور او نمایندگان مجلس فقه نمی‌دانند و قوانین را تنها بر اساس مصلحت تصویب می‌کنند.

دامنه اختیارات ولی‌فقیه در مصالح جامعه

به اعتقاد شب‌زنده‌دار، مشکل اصلی بر سر اختیارات ولایت فقیه، اطلاقاتی مانند «جان و مال مسلمان بر کسى حلال نمى‌باشد و تصرف در او جایز نیست، مگر اینکه رضایت داشته باشد» است و تصرف جایز نیست، حتی اگر تصرف‌کننده فقیه باشد. وی در ادامه می‌افزاید که طبق مبنای امام خمینی، می‌گوییم احتمال دارد که یک نفر باید در رأس امور حکومت باشد و این احتمال، اطلاقات را از بین می‌برد. بر این اساس ولی فقیه می‌تواند طبق موازین و بر اساس ضرورت و مصالح جامعه در ملک دیگران حتی بر خلاف رضایت شخص تصرف نماید.

۰ نظر
۰ ۰
۰۸ بهمن ۰۲ ، ۱۰:۱۸

فرزاد تات

آیت الله سید محمدرضا مدرسی یزدی

فرزاد تات | يكشنبه, ۸ بهمن ۱۴۰۲، ۱۰:۱۶ ق.ظ

سید محمدرضا مدرسی یزدی (متولد ۱۳۳۴ش) مجتهد شیعه اهل ایران، از فقهای شورای نگهبان و عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام و جامعه مدرسین حوزه علمیه قم است.

مدرسی یزدی در فقه و اصول فقه از اساتیدی همچون حسین وحید خراسانی، میرزا جواد تبریزی، محمدتقی بهجت، میرزا هاشم آملی بهره برد. وی همچنین در نجوم و عرفان،‌ شاگرد حسن حسن‌زاده آملی و در فلسفه از شاگردان مرتضی مطهری و عبدالله جوادی آملی است. او از سال ۱۳۷۲ش به تدریس درس خارج فقه و اصول مشغول است و در مراکز حوزوی و دانشگاهی نیز تدریس می‌کند.

مدرسی یزدی به برخی فتواهای نادر همچون تساوی دیه زن و مرد و همچنین ادعای جایز بودن نقد معصوم واکنش نشان داده و آنها را مخالف قرآن و روایات شمرده است.

وی دارای آثار متعددی است از جمله: مقدمه‌ای بر شناخت امامان در پرتو روایات، فلسفه اخلاق، تشیع در تسنن و زکات و خمس در اسلام.

زندگی‌نامه علمی

سید محمدرضا مدرسی در سال ۱۳۳۴ش در شهر یزد به دنیا آمد. پدر او سید جواد مدرسی از عالمان و استادان اخلاق شهر یزد بود.

سید محمدرضا پس از گذراندن دورس مقدمات در شهر یزد، در سال ۱۳۵۱ش به قم آمد و دروس سطوح عالی را در قم ادامه داد. او افزون بر دروس حوزوی، به فراگیری دروس هیئت و نجوم، فلسفه و کلام، اقتصاد و تفسیر و حدیث نیز پرداخت.^[۲] غلامرضا صلواتی، محمدتقی ستوده، جعفر سبحانی از اساتید دوره میانی مدرسی یزدی بودند. حسین وحید خراسانی و میرزا جواد تبریزی، مرتضی حائری یزدی، میرزا کاظم تبریزی، محمدتقی بهجت، میرزا هاشم آملی نیز از اساتید درس خارج او بودند. وی دروس هیئت و عرفان را نزد حسن حسن‌زاده آملی و فلسفه را نزد مرتضی مطهری و عبدالله جوادی آملی آموخت.

وی در کنار تحصیل، همواره به تدریس نیز مشغول بوده است. او از سال ۱۳۷۲ش به تدریس درس خارج فقه و اصول اشتغال دارد و افزون بر دروس رسمی حوزوی، دروس فلسفه تطبیقی، فلسفه اخلاق، اقتصاد، فلسفه اسلامی را نیز در مراکز و مؤسسات حوزوی و دانشگاهی تدریس کرده است.

فعالیت‌های سیاسی

مدرسی یزدی در کنار فعالیت‌های علمی به فعالیت‌های سیاسی نیز اشغال دارد. وی از تیر سال ۱۳۸۶ش و در دوره‌های پنجم، ششم و هفتم جزو فقهای شورای نگهبان بوده و همچنین عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم است. وی از سال ۱۳۹۲ش، جزو هیئت امنای بنیاد ملی نخبگان است.

آثار

از جمله آثار سید محمدرضا مدرسی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

مقدمه‌ای بر شناخت امامان در پرتو روایات.
فلسفه ارزش‌ها.
مقدمه‌ای بر نظام مالیاتی و بودجه در اسلام.
زکات و خمس در اسلام.
مباحث تولید، توزیع و مصرف.
فلسفه اخلاق: پژوهش در بنیان‌های زبانی، فطری، تجربی، نظری و دینی اخلاق (ترجمه به زبان اردو).
تشیع در تسنن (ترجمه شده به زبان‌های عربی، انگلیسی، اردو، اندونزیایی و سواحلی).
بحث حول القیمی و المثلی.
مقالات فقهی (در نه مجلد).
ولایت فقیه: جلوه‌ای از حضور در عصر غیبت.
رساله‌ای در حکم مفسد فی الارض (ترجمه شده به زبان عربی).
دو فرمان برتر الهی‌(در باب فریضه امر به معروف و نهی از منکر) و....