واکاوی جواز تعیین شرط عدم استیلاد در نکاح
در شرایط اجتماعی ـ اقتصادی کنونی یکی از مسائل چالش‌برانگیز برای زوجین که گاهی منجر به بروز اختلافاتی عمیق مابین آنها می‌شود، مسئلة داشتن یا نداشتن فرزند و قید شروط پیرامون آن در عقد نکاح است. بیان تعاریف متعدد و متفاوت از نکاح، فقد اجماع و اتفاق‌نظر نسبت به مقتضای این عقد و سفارش‌های مکرر شارع به استیلاد و تکثیر نسل در نصوص دینی موجب شده است تا عدهای استیلاد را علت اصلی و هدف غایی شارع از جعل نکاح دانند و درنتیجه، اشتراط عدم آن را ضمن عقد نکاح، خلاف مقتضای ذات عقد تلقی کنند. در پژوهش حاضر به روش توصیفی ـ تحلیلی به این پرسش پاسخ داده شده است که وضعیت شرط عدم استیلاد در نکاح از جهت صحت یا باطل و مبطل عقد بودن به‌دلیل مخالفت با مقتضای عقد نکاح چیست. پس از بررسی دیدگاهها و ادلة موجود و براساس قول مشهور فقهای متقدم امامیه به جواز عزل و اعتبار شرط عدم وطی و تصریح فقها به اینکه زن می‌تواند حتی بدون اجازة شوهر، درصورتی‌که به حقوق زناشویی لطمه وارد نشود و برای خود او نیز ضرر بسیار نداشته باشد، وسایل پیشگیری از بارداری موقت را به کار بندد. صحت نکاح افراد عقیم و سالمند و زنان یائسه که توانایی باروری ندارند، روشن می‌کند که شرط عدم استیلاد شرطی خلاف مقتضای ذات عقد نکاح نیست و استیلاد تنها یکی از آثار نکاح است، نه هدف منحصربه‌فرد آن.
