معانی دوقسمی در یک تقسیم

1-معانی وجودیه: مفاهیمی که در خارج موجودند و مابازاء خارجی دارند،آن هم با همه مراتب و عوالم وجود، از علی المراتب؛ یعنی واجب الوجود گرفته تا مجردات تامه؛ یعنی عقول و وسائط فیض الهی و تا مجردات مثالیه-بنابر وجود عالم مثال-و تا مادیات،آن هم از افلاک و فلکیات و اجرام سماوی با آن همه حقایقی که در آن ها هست تا کائنات و عالم عناصر و موجودات ارضی،آن هم از حیوانات و نباتات و جمادات،و در یک کلام تمام آن چه در آسمان ها و زمین و مابین آن دو وجود دارد،از ذرّه و ذرات معلق در فضای بی کران تا کهکشان های عظیم، تازه این همه در قوس نزول است و در قوس صعود باز پس از این عالم،عالم برزخ و قیامت و حقایقی که در آن عالم وجود دارد هستند که هر کدام از این کلیات خود، بی نهایت فرد و مصداق دارند. مثلاً گیاهان، ریگ های بیابان ،موجودات ذره بینی و... که از شماره بیرون است و به قول قرآن : (( و ان تعدا نعمه الله لاتحصوها)) سوره ابراهیم،آیه 34.

و ((قل لوکان البحر مداداً لکلمات ربی لنفد البحر قبل ان تنفد کلمات ربی)) سوره کهف،آیه 109 جز خداوند کسی قادر به احصاء آن ها نیست.

((عنده مفاتیح الغیب لایعلمها الا هو و یعلم ما فی البر و البحر و ما تسقط من ورقه الّا یعلمها و لا رطب و لا یابس الا فی کتاب مبین))  سوره انعام،آیه 59

2-معانی عدمیه: مفاهیمی که مصداق خارجی نداشته و مفهوم تنها در ذهن می آید؛ اعم از مفاهیم عدمیه ای که ممکن الوجود بوده، ولی در خارج موجود نیستند. مثل: غول،سیمرغ ،دایناسور، و یا مفاهیم عدمیه ای که ممتنع الوجود هستند. مثل: دور،تسلسل،شریک الباری.