دانش منطق

منطق راه و رسم صحیح فکر کردن و درست استدلال کردن است تا در مقام تصور از معلومات تصوری خاص و با چینش ویژه ای استفاده کنیم. برای تبدیل یک مجهول تصوری به معلوم تصوری، و نیز در مقام تصدیق از مبادی و مقدمات و صغریات و کبریات مخصوص با چیدمان ویژه ای بهره بگیریم تا مجهول تصدیقی را به معلوم تصدیقی تبدیل نموده و مطلوب را بدل به نتیجه کنیم و باید استدلال ما از نظر هیئت و شکل آن بر شیوه صحیح قیاس منطقی استوار باشد تا منتج باشد وگرنه عقیم خواهد بود. و از نظر مواد استدلال باید برهان را از مغالطه بازشناسیم،استدلال یقین آور را از دلیل گمان آور و یا احتمال زا ،تشخیص دهیم. و عمده احکام شرعی دین مقدس اسلام ،نظری و استدلالی و محتاج به اندیشه و نظر است و نیاز هر استدلال یقینی یا اقناعی به قوانین منطق برکسی پوشیده نیست. سراسر کتاب های اصولی و فقهی و تفسیری و کلامی مشحون است از استدلال های منطقی، بنابراین فقیه باید با قواعد منطق در حد ضرورت آشنا باشد تا هم بتواند صحیح استدلال کند و هم آسیب شناسی کند و از مغالطه و مانند آن پرهیز کند.

البته دانش منطق مستقیماً مقدمه فلسفه و استدلال های فلسفی است و برای فیلسوف آگاهی کامل از همه قواعد آن ضرورت دارد و بلکه مجتهد در فلسفه باید در منطق نیز مجتهد باشد ، ولی اختصاص به آن ندارد و منطق ترازوی سنجش خطای فکر در همه علوم استدلالی است اعم از علوم عقلی و نقلی،حقایق و اعتباریات و...