مرجحات تعارض

عوامل ترجیح یکی از ادلّه متعارض را مرجحات تعارض گویند.

مرجحات تعارض، به اموری گفته می‌شود که سبب ترجیح یکی از ادله متعارض، می‌گردد.

رجحات تعارض، یا منصوص است، مانند: ترجیح به صفات راوی، ترجیح به احدثیت، ترجیح به شهرت، موافقت قرآن و مخالفت عامه ، و یا غیر منصوص، مانند: موافقت با اصل یا اجماع.

به لحاظ دیگر، مرجحات یا صدوری است یا جهتی و یا مضمونی.
مرجح صدوری، صدور واقعی یکی از دو خبر متعارض را از معصوم علیه‌السّلام به ذهن نزدیک تر می‌نماید، مثل: موافقت مشهور.

مرجح جهتی و مضمونی

مرجح جهتی، جهت صدور را معین می‌کند، زیرا گاهی صدور روایت معلوم است اما جهت صدور آن و این که برای بیان حکم واقعی است یا به جهت تقیّه است یا غیر آن، روشن نیست.
مرجح مضمونی، سبب می‌شود مضمون و محتوای خبر، اقرب به واقع به نظر آید، مثل: موافقت خبر با کتاب و سنت.