آیا در سیاره مریخ اکسیژن وجود دارد؟ گیاه و آب چطور؟
اکسیژن یکی از مهم ترین شرایط زندگی در مریخ است. هر چند فعلا امکان حیات در مریخ وجود ندارد اما دانشمندان به دنبال فراهم کردن شرایط حیات در این سیاره سرخ هستند.
آیا در سیاره مریخ اکسیژن وجود دارد؟ حیات در کره مریخ چگونه است؟ دانستن اطلاعاتی از سیارات دیگر برای ساکنین کره زمین جالب خواهد بود. چه می دانیم شاید در روزگاری سفر به مریخ یک کار عادی بشر باشد.
آیا در سیاره مریخ اکسیژن وجود دارد؟
جو مریخ نازک است و حجم آن تنها ۱ درصد از جو زمین است. به بیان دیگر، ۹۹ درصد هوای کمتری در مریخ نسبت به زمین وجود دارد. این تا حدودی به این دلیل است که مریخ تقریبا نصف اندازه زمین است. از طرفی گرانش آن نیز به اندازه کافی قوی نیست که از فرار گاز‌های اتمسفر به فضا جلوگیری کند؛ و فراوان‌ترین گاز در آن هوای رقیق دی اکسید کربن است. برای مردم روی زمین، این یک گاز سمی با غلظت بالا است و خوشبختانه بسیار کمتر از ۱ درصد از جو ما را تشکیل می‌دهد. اما در مریخ، دی اکسید کربن ۹۶ درصد هوا را تشکیل می‌دهد. در همین حال، مریخ تقریبا هیچ اکسیژنی ندارد. این تنها یک دهم درصد هوا است و تقریبا برای زنده ماندن انسان کافی نیست.
اگر در مریخ نفس بکشیم چه می شود؟
اگر سعی کنید روی سطح مریخ نفس بکشید بدون اینکه لباس فضایی اکسیژن شما را تامین کند باید بدانید این امر سبب می‌شود در یک لحظه جا خود را از دست دهید!
زندگی روی مریخ چگونه است؟
تاکنون محققان هیچ مدرکی دال بر وجود حیات در مریخ پیدا نکرده‌اند. اما جستجو تازه شروع شده است. کاوشگر‌های رباتیک ما به سختی سطح را خراشیده‌اند. بدون شک، مریخ یک محیط نامساعد است و این فقط مربوط به هوای آنجا نیست. آب مایع بسیار کمی در سطح مریخ وجود دارد. دمای هوا بسیار سرد است و در شب نیز بیش از منهای ۱۰۰ درجه فارنهایت (منهای ۷۳ درجه سانتیگراد) است.
اما بسیاری از موجودات روی زمین در محیط‌های سخت و نامساعد زنده می‌مانند. حیات در یخسار جوبگان، در کف اقیانوس و چندین مایل زیر سطح زمین یافت شده است. بسیاری از آن مکان‌ها دارای دمای بسیار گرم یا سرد هستند، تقریبا آب ندارند و اکسیژن کمی دارند؛ و حتی اگر حیات دیگر در مریخ وجود ندارد، شاید میلیارد‌ها سال پیش و زمانی که جو غلیظ تر، اکسیژن بیشتر، دمای گرمتر و مقادیر قابل توجهی آب مایع روی سطح داشت، وجود داشته است.
خبر خوب: انسان‌ها روی مریخ اکسیژن میسازند!
این یکی از اهداف ماموریت مریخ نورد استقامت ناسا در مریخ است. هدف اصلی این ماموریت جستجوی نشانه‌هایی از حیات باستانی مریخ است. در میان هفت ابزار موجود در مریخ نورد استقامت، ابزاری به نام MOXIE وجود دارد و آن دستگاهی باورنکردنی است که دی اکسید کربن را از جو مریخ خارج کرده و آن را به اکسیژن تبدیل می‌کند.
اگر MOXIE همانطور که دانشمندان امیدوارند کار کند، فضانوردان آینده نه تنها اکسیژن خود را خواهند ساخت. آن‌ها می‌توانند از آن به عنوان جزئی در سوخت موشکی که برای بازگشت به زمین نیاز دارند استفاده کنند. هر چه انسان‌ها بتوانند اکسیژن بیشتری در مریخ بسازند، نیاز کمتری دارند که آن را از زمین بیاورند و رفتن به آنجا برای بازدیدکنندگان نیز آسان‌تر می‌شود. اما حتی با وجود اکسیژن بومی فضانوردان همچنان به لباس فضایی نیاز دارند.
در حال حاضر، ناسا در حال کار بر روی فناوری‌های جدید مورد نیاز برای ارسال انسان به مریخ است. این ممکن است در دهه آینده، شاید در اواخر دهه ۲۰۳۰ اتفاق بیفتد.
تولید ۱۲۲ گرم اکسیژن در مریخ
در جدیدترین خبر، ناسا موفق شد تا با ابزار ماکسی (MOXIE) برای شانزدهمین و آخرین بار از طریق مریخ‌نورد استقامت (Perseverance) در مریخ اکسیژن تولید کند. از زمانی که Perseverance در سال ۲۰۲۱ روی مریخ فرود آمده است، ماکسی در مجموع ۱۲۲ گرم اکسیژن تولید کرده است، چیزی به اندازه میزان اکسیژنی که یک سگ کوچک در ۱۰ ساعت به آن نیاز دارد. MOXIE در کارآمدترین حالت خود قادر به تولید ۱۲ گرم اکسیژن در ساعت با خلوص ۹۸ درصد بوده که این عملکرد دو برابر بهتر از اهداف اولیه ناسا است.
همچنین این ابزار با موفقیت تمام الزامات فنی خود را تکمیل کرده و در طول یک سال کامل مریخ در شرایط مختلفی کار کرده است.
در حالی که بسیاری از ابزار‌های Perseverance با توجه به هدف علمی اولیه آن طراحی و ساخته شده‌اند، اما MOXIE بر اکتشافات انسانی آینده تمرکز دارد. در واقع ناسا با این ابزار برای اولین بار از فناوری استفاده کرده که می‌تواند در آینده باعث زنده ماندن انسان‌ها در سیاره سرخ شود.
موفقیت در تولید اکسیژن روی فضا
MOXIE اکنون می‌تواند در هر چهار فصل سال و در شرایط مختلف مریخ، چه روز و چه شب بخوبی عمل کند. محققان انتظار دارند که نسخه‌ای با اندازه تقریبا ۱۰۰ برابر MOXIE بتواند در آینده تمام اکسیژن موردنیاز برای تنفس فضانوردارن را تامین کند. MOXIE می‌تواند به عنوان ابزاری برای تولید سوخت موشک نیز مورد استفاده قرار گیرد. یک موشک برای پرتاب انسان از مریخ به ۳۳ تا ۵۰ تن پیشران اکسیژن مایع نیاز دارد.
ماه چطور؟ آیا در کره ماه اکسیژن وجود دارد؟
سازمان فضایی استرالیا و سازمان فضایی آمریکا (ناسا) در ماه اکتبر، قراردادی برای ارسال یک مریخ نورد ساخت استرالیا به ماه تحت برنامه آرتمیس با هدف جمع‌آوری سنگ‌های ماه که در نهایت می‌توانند اکسیژن قابل تنفس را در این سیاره فراهم کنند، امضا کردند.
اگرچه ماه جو دارد، اما بسیار نازک است و بیشتر از هیدروژن، نئون و آرگون تشکیل شده است. این نوع مخلوط گازی قادر به حفظ پستانداران وابسته به اکسیژن مانند انسان نیست.
این در حالی است که گفته می‌شود اکسیژن زیادی در ماه وجود دارد، اما فقط به شکل گازی نیست. در عوض در داخل سنگ پوشه یا «رِگولیت» به دام افتاده است؛ سنگ پوشه یا رِگولیت لایه‌ای از سنگ و غبار ریز است که سطح ماه را می‌پوشاند.
