حدیث و آیات: عبادتى چون تفکّر نیست
عنه علیه السلام : أفضَلُ العِبادَةِ إدمانُ التَّفکُّرِ فی اللّه ِ و فی قُدرَتِهِ .حدیث
امام صادق علیه السلام : برترین عبادت، اندیشیدن مداوم درباره خدا و قدرت اوست.
برترین عبادت در کلام امام باقر (ع)
نویسنده : حجت الاسلام دکتر جواهری عضو هیئت علمی دانشگاه فردوسی
بالاترین و بهترین«عبادت»چیست؟مصادیق و کارکردهای عبادت، فراوان است. اما برترین عبادت کدام عبادت است؟
پاسخ این پرسش در کلام امام باقر علیه السلام وجود دارد.امام پنجم در گفت وگو با اصحاب خویش، بزرگ ترین عبادت را مشخص کرده اند.ابوبصیر گفته است ،مردی به امام باقر علیه السلام عرض کرد:من در عمل صالح ضعیفم و کم روزه می گیرم ولی کوشش می کنم و امیدوارم جز رزق و لقمه حلال نخورم. امام به او فرمودند:ایّ الاجتهاد افضل من عفة بطن و فرج (الکافی،ج1،ص347،وسائل الشیعه، ج11، ص198)؛ کدام سختکوشی و تلاشگری و کارسنگین و پررنجی بهتر از عفت شکم و شهوت جنسی است؟
حنان بن سدیر هم از پدرش نقل کرده است که امام باقر علیه السلام فرمودند:افضل العبادة عفة البطن والفرج(همان)؛بهترین عبادت ،عفت شکم و شهوت جنسی است.زراره نیز گفته است که امام باقر علیه السلام فرمودند:ماعبدا... بشئٍ افضل من عفة بطن و فرج(همان)؛خداوند به چیزی بهتر از عفت شکم و عفت شهوت جنسی عبادت وپرستش نشده است. همچنین، میمون قداح گفته است:شنیدم امام باقر علیه السلام فرمود:ما من عبادة افضل من عفة بطن و فرج(همان)؛عبادتی بهتر از عفت شکم و عفت شهوت جنسی نیست.امام پنجم در این چهارحدیث عفت را سخت ترین کار و برترین عبادت شمرده اند.عفت چیست؟ راغب اصفهانی در این باره نوشته است:حصول حالة للنفس تمتنع بها عن غلبه الشهوه(مفردات،ص339،ماده عفّ)؛حاصل شدن حالتی است برای نفس که به سبب آن، از سیطره و پیروزی شهوت ممانعت می شود.
أبی جعفر الجواد علیه السلام قال: أفضل العبادة الاخلاص. وعن الصادق علیه السلام قال: ما أنعم الله عز وجل على عبد أجل من أن لا یکون فی قلبه مع الله عز وجل غیره
- نوادر الراوندی: باسناده، عن موسى بن جعفر، عن آبائه علیهم السلام قال:
قال علی علیه السلام فی قوله تعالى: " وأن المساجد لله " الآیة ما سجدت به من جوارحک لله تعالى فلا تدعوا مع الله أحدا (1).
24 - منیة المرید: عن النبی صلى الله علیه وآله قال: إن أولى الناس أن یقضى یوم القیامة علیه رجل استشهد فاتی به فعرفه نعمه فعرفها قال: فما عملت فیها؟ قال: قاتلت فیک حتى استشهدت قال: کذبت، ولکنک قاتلت لیقال، جرئ فقد قیل ذلک ثم أمر به فسحب على وجهه حتى القی فی النار، ورجل تعلم العلم وعلمه وقرأ القرآن فاتی به فعرفه نعمه فعرفها قال: فما عملت فیها؟ قال: تعلمت العلم وعلمته وقرأت فیک القرآن، قال: کذبت ولکنک تعلمت لیقال: عالم، وقرأت القرآن لیقال: قارئ القرآن، فقد قیل، ثم أمر به فسحب على وجهه حتى القی فی النار.
وقال صلى الله علیه وآله: إنما الأعمال بالنیات، وإنما لکل امرئ ما نوى فمن کانت هجرته إلى الله ورسوله فهجرته إلى الله ورسوله، ومن کانت هجرته إلى أمر دنیا یصیبها أو امرأة ینکحها فهجرته إلى ما هاجر إلیه.
وقال صلى الله علیه وآله: نیة المؤمن خیر من عمله، وفی لفظ آخر أبلغ من عمله، وقال صلى الله علیه وآله: إنما یبعث الناس على نیاتهم وقال صلى الله علیه وآله مخبرا عن جبرئیل عن الله عز وجل أنه قال: الاخلاص سر من أسراری استودعته قلب من أحببت من عبادی.
25 - عدة الداعی: عن النبی صلى الله علیه وآله قال: من أخلص لله أربعین یوما فجر الله ینابیع الحکمة من قلبه على لسانه.
وعن أبی جعفر الجواد علیه السلام قال: أفضل العبادة الاخلاص.
وعن الصادق علیه السلام قال: ما أنعم الله عز وجل على عبد أجل من أن لا یکون فی قلبه مع الله عز وجل غیره.
وعن سیدة النساء صلوات الله علیها قالت: من أصعد إلى الله خالص عبادته
بحار الأنوار - العلامة المجلسی - ج ٦٧ - الصفحة ٢٤٩
http://shiaonlinelibrary.com/%D8%A7%D9%84%D9%83%D8%AA%D8%A8/1498_%D8%A8%D8%AD%D8%A7%D8%B1-%D8%A7%D9%84%D8%A3%D9%86%D9%88%D8%A7%D8%B1-%D8%A7%D9%84%D8%B9%D9%84%D8%A7%D9%85%D8%A9-%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%AC%D9%84%D8%B3%D9%8A-%D8%AC-%D9%A6%D9%A7/%D8%A7%D9%84%D8%B5%D9%81%D8%AD%D8%A9_251#:~:text=%D9%88%D8%B9%D9%86%20%D8%A3%D8%A8%D9%8A%20%D8%AC%D8%B9%D9%81%D8%B1%20%D8%A7%D9%84%D8%AC%D9%88%D8%A7%D8%AF%20%D8%B9%D9%84%D9%8A%D9%87,%D9%85%D8%B9%20%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87%20%D8%B9%D8%B2%20%D9%88%D8%AC%D9%84%20%D8%BA%D9%8A%D8%B1%D9%87.
برترین بی رغبتی به دنیا، یاد مرگ است. برترین عبادت، یاد مرگ است و برترین اندیشیدن، یاد مرگ است. پس، هر که یاد مرگ وجودش را پر کند، گور خود را باغی از باغ‌های بهشت بیابد.
متن حدیث:
رسولُ اللّه ِ صلی الله علیه و آله: أفضَلُ الزُّهدِ فی الدّنیا ذِکرُ المَوتِ، و أفضَلُ العِبادَةِ ذِکرُ المَوتِ، و أفضَلُ التَّفکُّرِ ذِکرُ المَوتِ، فمَن أثقَلَهُ ذِکرُ المَوتِ وَجَدَ قَبرَهُ رَوضَةً مِن رِیاضِ الجَنّةِ
پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله برترین اندیشیدن، برترین عبادت و برترین بی رغبتی به دنیا را "یاد مرگ" دانسته‌اند.
الإمامُ الصّادقُ علیه السلام : إنّ فَوقَ کلِّ عِبادَةٍ عِبادَةً، و حُبُّنا أهلَ البَیتِ أفضَلُ عِبادَةٍ .حدیث
امام صادق علیه السلام : فوق هر عبادت، عبادتى است و دوست داشتن ما خاندان، برترین عبادت است .
