استاپلهای حقوقی و استاپل مبتنی بر انصاف (استاپل ناشی از رفتار)
- ۰ نظر
- ۰۴ بهمن ۰۲ ، ۰۰:۳۰
اصل صلاحیت بر صلاحیت به معنی توانایی داور در تشخیص صلاحیت خود است. این اصل برای حمایت از کارایی داوری به عنوان وسیله حل و فصل اختلافات مطرح شده است. جایگاه واقعی این اصل زمانی است که در اعتبار یا دامنه موافقتنامه داوری تردید وجود دارد. رویه قضایی و دکترین فرانسه حدود این اصل را مشخص نمودهاند، در حالی که این اصل در حقوق ایران ضابطهمند نشده و شناخت جامعی نسبت به آن وجود ندارد. بموجب اصل مزبور طرح مستقل دعوای ابطال موافقتنامه داوری در دادگاه مورد پیدا نمی کند و در جایی که موافقتنامه داوری آشکارا باطل یا غیر قابل اجرا است از جمله در زمینه قراردادهای مصرف کننده و کارگر موجب نفی صلاحیت دادگاه نمی شود. لذا در این مقاله پیشنهاد شده است که در قانون آیین دادرسی مدنی مادهای به بیان صریح این اصل اختصاص یابد.
هدف از انتخاب این موضوع بررسی استاپل مالکانه و استاپل عهدی در حقوق انگلستان و جایگاه آن در حقوق ایران میباشد که به روش توصیفی و تحلیلی انجام پذیرفته است. و در نتیجه در پی این سوال هستیم که بدانیم قاعده استاپل در حقوق انگلستان چیست؟ فرضیه آن این است که قاعده اصل منع تناقض گویی و اقدام و ادعا برخلاف اظهار یا عمل قبلی است و دارای سابقه طولانی و جایگاه ریشه داری در حقوق کامن لا و انگلستان است که از قواعد مبتنی برانصاف و در راستای اجرای بهتر عدالت است که در هر نظام حقوقی از جمله حقوق ایران میتواند کارگشا باشد. در حقوق انگلستان و حقوق ایران استاپل میتواند مبنای دادرسی عادلانه و منصفانه باشد. استاپل مانع از ارائه دلیل مخالف است. استاپل در حقوق انگلستان به دو دسته استاپلهای ناشی از کامنلا (استاپلهای حقوقی) و استاپل مبتنی بر انصاف (استاپل ناشی از رفتار) تقسیم میگردد. در فقه و حقوق ایران نیز مصادیق متعددی از کاربرد این قاعده دیده میشود؛ قواعد اتلاف، تسبیب، احترام به مال مردم، قاعده منع انکار پس از اقرار، ممنوعیت عدول از ایجاب، اعتبار امر مختومه از نمونههای آن میباشد.
استاپل ( Estoppel) قاعدهای در نظام حقوقی کامن لا است که اجمالاً چنین میگوید که هیچکس نمیتواند به زیان دیگری تناقض گویی کند و در این صورت دادرس باید از این سوء استفاده ممانعت (Estop شکل قدیمی واژه stop) کند. این قاعده علاوه بر کشورهای پیرو کامنلا در حقوق بینالملل نیز کاربرد دارد.
در حقوق ایران قواعدی همچون اعتبار امر قضاوت شده، اتلاف، تسبیب،حرمت مال اشخاص،ممنوعیت عدول از ایجاب وعدم استماع انکار بعد از اقرار به لحاظ مبنایی به قاعده استاپل شباهت دارند.